Geestelijke moeder van 'Les Petits Génies' in Mali

Van ambassadesecretaresse tot oprichtster en directrice van een privéschool met 300 leerlingen in Bamako, Mali. Dat is het opmerkelijke verhaal van Dominique Faucq. Haar levenspad is zo hobbelig als een Afrikaanse weg, maar dankzij veel doorzettingsvermogen realiseert ze iets om trots op te zijn.

Avontuur als gids

Begin jaren 80 studeert Dominique informatie en communicatie aan de ULB. Dat brengt haar onverwacht naar de ambassade van Mali waar ze aan de slag gaat op het secretariaat. Omdat ze nieuwsgierig is, geeft het regelen van visumformaliteiten, zonder iets te weten over het land van bestemming, haar geen voldoening. Ze beslist om naar Mali te gaan met een Peugeot 504. 25 jaar is ze en heel avontuurlijk. “Dat zou vandaag niet meer kunnen”, zegt ze meteen, en ze verwijst naar de jihadistische bewegingen die het land nu bezetten.

Na twee keer de Sahara te hebben doorkruist (“Dat vormt je!”), blijft Mali haar in haar dromen achtervolgen. Ze reist meerdere keren heen en weer, om er zich uiteindelijk te vestigen. Haar eerste ervaring doet ze op als handelsvertegenwoordigster voor een marmergroeve, gerund door een Belg. “Na een jaar stopt het project door de staatsgreep van 1991; daarna volgen er nog zeven andere!”

Dominique trouwt daarna met een Malinese man die vijf jaar lang minister van Energie, Mijnen en Water wordt en vijf jaar minister van Transport en Infrastructuur. Wanneer ze op zoek gaat naar een school voor de oudste van haar drie kinderen, kan ze er geen vinden die aan haar verwachtingen voldoet. Ze besluit daarom in 1995 haar eigen school op te richten. Zo ontstaat ‘Les Petits Génies’ (Nieuw venster). Een school met een naam vol hoop en vertrouwen in een hoofdstad met 4 miljoen inwoners. Alles begint met een kleuterklas van slechts acht leerlingen. Nu telt de school 322 leerlingen, van de kleuterklas tot de eerste jaren van de middelbare school.

School met een missie

“De overgrote meerderheid van de leerlingen en leerkrachten zijn Malinees,” zegt Dominique met enige trots. “De kinderen blijven meestal zo'n tien jaar bij ons. Door de gemoedelijke, familiale sfeer kent iedereen elkaar. Onze taak is om hen zo goed mogelijk voor te bereiden op hun verdere schoolloopbaan in de hogere klassen en daarna.” En bewijs van het succes: “Een groot aantal oud-leerlingen behaalt in Frankrijk of België een universitair diploma.”

Het lesprogramma, dat in het Frans wordt gegeven, volgt de nationale richtlijnen en wordt aangevuld met ideeën uit Frankrijk, België en Canada. “Vroeger nodigde ik pas afgestudeerde leraren uit deze landen uit om hun kennis met ons te delen gedurende een jaar. Sinds het einde van de visa in 2012 is de school volledig autonoom met uitsluitend lokale leerkrachten.”

De school is niet alleen inhoudelijk, maar ook financieel onafhankelijk. “We ontvangen geen subsidies. Alles wordt betaald met de bijdragen van de ouders.” Betekent dit dat de school alleen voor bevoorrechte kinderen is? “Nee," legt Dominique uit. “Het is een school voor kinderen uit de middenklasse van wie de ouders op zoek zijn naar een betere kwaliteit dan die van het openbaar onderwijs. Sommige kinderen van ons eigen personeel krijgen zelfs gratis onderwijs. Ik wil niet koste wat het kost meer leerlingen aantrekken, want de kwaliteit van ons onderwijs staat voorop en dat betekent kleine klassen.”

Erkenning in moeilijke tijden

Kwaliteit betekent helaas niet dat alles van een leien dakje loopt in Mali, een land met 24 miljoen inwoners. De school krijgt net als de rest van het land te maken met verschillende uitdagingen. “Voordat we zonnepanelen lieten installeren, hadden we tot wel 18 uur per dag stroomuitval. En ook watertekorten zijn niet ongewoon. Bovendien waren er vaak studentenprotesten tegen de toestand van het openbaar onderwijs, waarbij we werden bekogeld met stenen en bedreigingen ontvingen.” Ondanks alle moeilijkheden blijft de school overeind. Als kers op de taart ontving Dominique dit jaar de Médaille de la Francophonie 2025, een erkenning die werd gevolgd door een bezoek van de Belgische ambassadeur Patrick Deboeck.

Toekomstplannen

Na meer dan 30 jaar aan het roer van de school, denkt Dominique na over de toekomst. De school verkopen? “Dat overweeg ik wel, maar het is moeilijk om afscheid te nemen van je 'baby'.” Volgens haar zal de uitdaging voor de school vooral bestaan in het verderzetten van de koers, het gemotiveerd blijven en het leveren van prestaties ondanks de tegenslagen. Blijven in Mali? “Het is een land van uitersten. Enerzijds is er de ongelooflijke vriendelijkheid van de mensen en de rijke authentieke cultuur (muziek, gerechten, klederdracht, Dogon-cultuur ...) die ze in stand willen houden. Anderzijds zijn er de zware leef- en werkomstandigheden en het extreme klimaat ...” Stoppen met de jaarlijkse terugkeer naar België om zich daar definitief te vestigen? “Het Atomium op mijn bureau herinnert me aan België, mijn culturele thuis. Maar ik sluit een nieuwe emigratie niet uit: met de steun van de OSZ ...”, glimlacht ze.

Haar droom? “Een theesalon in Kyoto!”